Դոլարի բարձրացումը ի՞նչ հետևանք ու ազդեցություն կունենա Հայաստանի տնտեսության վրա
Նոյեմբերի 25-ից հետո դոլարի գինը սկսեց զգալիորեն բարձրանալ։ Եթե նոյեմբերին դոլարի առքի առավելագույն արժեքը 386 դրամ էր, իսկ վաճառքինը՝ 393 դրամ, ապա դեկտեմբերի 6-ին դոլարի առքի առավելագույն արժեքը կազմում է 397 դրամ, իսկ վաճառքի նվազագույն արժեքը՝ 404 դրամ:
AMNEWS-ի հետ զրույցում տնտեսագետ Սոս Խաչիկյանը նշեց, թե ինչ հետևանքներ կարող է ունենալ դոլարի աճը, և ինչի հիման վրա էր պայմանավորված բարձրացումը։ Ըստ Խաչիկյանի՝ մի քանի ազդեցություն կարող է ունենալ դոլարի բարձրացումը Հայաստանի տնտեսության վրա։
Առաջինն այն է, որ սա նպաստավոր պայմաններ է ստեղծելու Հայաստանի արտահանման համար։ Դոլարի կուրսի բարձրացման երկրորդ ազդեցությունը այն է, որ ներմուծվող ապրանքները կթանկանան։
Տնտեսագետի խոսքով՝ կուրսի բարձրացման հիմնական պատճառը դոլարի նկատմամբ պահանջարկի մեծացումն է։ Պահանջարկը մեծացել է նաև տնտեսական ակտիվության մեծացման պատճառով։
Օրինակ, տնտեսվարողները մեքենասարքավորումներ, նոր տեխնիկա, տեխնոլոգիա՝ դրանք բոլորը ներմուծում են դրսից։ Մենք առայժմ այդպիսի արտադրանքներ չենք թողարկում, և քանի որ ներմուծում են դրսից, դրա նկատմամբ ներմուծման համար անհրաժեշտ է դոլար, այսինքն՝ տնտեսական ակտիվության բարձրացումը մեծացրել է դոլարի պահանջարկը դրսից ներմուծվող տարբեր ապրանքների նկատմամբ։ Երկրորդ գործոնը, աշխարհաքաղաքական լարվածության, պատերազմական իրավիճակների ֆոնին, որը վերաբերում է ոչ միայն Հայաստանին, այլ նաև տարածաշրջանին, քիչ թե շատ կայուն արտարժույթի նկատմամբ պահանջարկի մեծացումն է։
Տնտեսագետը կապ է տեսնում նաև ԱՄՆ-ում տեղի ունեցած նախագահական ընտրությունների հետ, որտեղ հաղթեց Դոնալդ Թրամփը։ Արժեթղթերի շուկայում, հանքահումքային շուկայում գները բարձրացել են, և դա դոլարի նկատմամբ պահանջարկ է առաջացրել։
Դոլարին զուգահեռ աճել է եվրոն։ Եթե նոյեմբերի վերջում առքի առավելագույն արժեքը 405 դրամ էր, իսկ վաճառքի նվազագույն արժեքը՝ 414 դրամ, ապա հիմա եվրոյի առքի առավելագույն արժեքը 420 դրամ է, իսկ վաճառքի նվազագույն արժեքը՝ 429 դրամ:
Եթե մենք տեխնոլոգիաների ու ապրանքների ներմուծումը դիտարկենք, և՛ եվրոն, և՛ դոլարը միջազգային շուկայում գրեթե համարժեք կիրառելի են։ Եվրոյի շրջանառությունն էլ է բավականին մեծ, դոլարը՝ մի քիչ ավելի շատ, բայց համադրելի են։ Օրինակ, Ճապոնիայից մենք որևէ սարքավորում չենք բերում ճապոնական իենով։ Ներմուծում ենք կա՛մ դոլարով կա՛մ եվրոյով։
Չնայած դոլարի ու եվրոյի աճին՝ ռուբլին անկում է գրանցել։ Տնտեսագետը բացատրում է իրավիճակը։
Արժեզրկվել է ռուսական ռուբլին։ Ճիշտ է, որոշակի չափով ամրապնդվեց վերջին մեկ-երկու շաբաթվա ընթացքում, բայց նկատելիորեն արժեզրկվել էր։ Այսինքն, այն առևտրաշրջանառությունը, որ նախկինում ռուսական ռուբլով էր իրականացվում, մարդիկ գոնե կայունություն, թեկուզ ցածր կուրսով, տեսել էին ռուսական ռուբլու մեջ։ Այդ արժեզրկումից հետո այդ կայունության նկատմամբ մտահոգություն առաջացավ և նույնիսկ այդ տնտեսվարողները անցան դոլարի ու եվրոյի։ Ռուսական ռուբլին կշարունակի անկում ունենալ՝ եթե ոչ շատ մեծ չափով, ապա գոնե որոշակի չափով։
Խաչիկյանը կարծում է, որ դոլարի արժեքը դեռ կշարունակի բարձրանալ, բայց մեծ տատանումներ չեն լինի։