Հայաստանի արտաքին առևտրի կտրուկ անկում․ ի՞նչ է փոխվել 2025-ին
2025 թվականը Հայաստանի արտաքին առևտրի համար սկսվել է լուրջ անկմամբ։ Այս տարվա հունվար-մայիս ամիսներին մեր երկրի առևտրաշրջանառությունը կրճատվել է գրեթե կեսով՝ 49 տոկոսով։ Եթե անցած տարի նույն ժամանակահատվածում շրջանառությունն ավելի մեծ էր, ապա այս տարի այն կազմել է մոտ 7.9 միլիարդ դոլար։ Միայն մայիս ամսին մենք գրանցել ենք մոտ 29% անկում, իսկ ապրիլի համեմատ՝ ավելի քան 14% նվազում։
Անկման հիմնական պատճառներից մեկն այն է, որ Հայաստանի ամենախոշոր առևտրային գործընկերների հետ շրջանառությունը զգալիորեն նվազել է։ Առաջինը՝ Ռուսաստանի հետ, որի հետ ապրանքաշրջանառությունը նվազել է 58.2%-ով։ ԱՊՀ երկրների հետ ընդհանուր առևտրի ծավալը նույնպես կրճատվել է ավելի քան 56%-ով, այդ թվում՝ Եվրասիական տնտեսական միության անդամների հետ՝ 57.2%-ով։
Երրորդ խոշոր «հարվածը» եղել է ԱՄԷ-ի հետ հարաբերություններում՝ մեր առևտուրը նվազել է 73.2%-ով։ Հայաստանից արտահանման ընդհանուր ծավալը նվազել է 57.4%, բայց մի շարք երկրներ աչքի են ընկնում աճով։ Օրինակ՝
— Իրաք – արտահանումը գրեթե կրկնապատկվել է
— Շվեյցարիա – աճել է 34.6%
— Վրաստան – 12% աճ
— Գերմանիա – 80.8% աճ
Սակայն հիմնական հարվածը եկել է այն ապրանքներից, որոնք մեծ եկամուտ էին բերում․
— Թանկարժեք մետաղներ ու քարեր – անկում՝ 79.8%
— Տեքստիլ ապրանքներ – անկում՝ 15.2%
Ի դեպ, սննդի արտադրանքի արտահանումը աճել է 31.5%-ով, իսկ բուսական ծագման արտադրանքը՝ 34.1%-ով։ Այն կարող է լավ հիմք դառնալ տեղական արտադրողների համար։
Ներմուծումն այս տարվա առաջին հինգ ամիսներին նույնպես նվազել է՝ 42%։ Հատկապես կտրուկ անկում է գրանցել Ռուսաստանից ներմուծման ծավալը՝ 68.4%-ով։ Ներկայիս իրավիճակում Հայաստան մտնող ամենաշատ ապրանքները հետևյալ խմբերից են՝
— Մեքենաներ, սարքավորումներ – փոքր աճով
— Սննդամթերք – 32.4% աճ
— Տրանսպորտային միջոցներ – 31.9% աճ
Միևնույն ժամանակ, թանկարժեք մետաղների ներմուծումը կրճատվել է շուրջ 81%-ով։ Աճ է գրանցվել նաև Չինաստանից և Իրանից ներմուծման մեջ։