Փաշինյանը ասել է, թե ինչու Հայաստանը չի պահանջում Ադրբեջանից Սահմանադրության փոփոխություն
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Ազգային ժողովի 2025 թվականի պետական բյուջեի քննարկման ժամանակ նշել է, որ Հայաստանը չի պահանջում Ադրբեջանից Սահմանադրության փոփոխություն երկու պատճառով։
Փաշինյանը սկզբում անդրադարձավ Ադրբեջանի պնդումներին, թե Հայաստանի Սահմանդրությունը Ադրբեջանից տարածքային պահանջներ ունի։ Նա նշեց, որ Սահմանադրության տեքստում որևէ դրույթ Լեռնային Ղարաբաղի մասին ոչ ուղղակի, ոչ անուղղակի չի պարունակում։
Փաշինյանը խոսեց նաև Ադրբեջանի Սահմանադրության նախաբանից։ Դրա մեջ հղում է պարունակում 1991 թվականի հոկտեմբերի 18-ի ընդունված Սահմանադրական ակտին։ Սահմանադրական ակտը հղում է անում 1918 թվականի մայիսի 28-ին ընդունված Ադրբեջանի առաջին Հանրապետության անկախության հռչակագրին։ Ադրբեջանի առաջին Հանրապետության հռչակագրում նշված է, որ հանրապետությունը ներառում է Արևելյան և Հարավային Անդրկովկասը։
1919 թվականի նոյեմբերին Ադրբեջանի Հանրապետությունը Անտանտին է ներկայացրել իր վարչատարածքային քարտեզը, համաձայն որի՝ Ադրբեջանի կազմում ընդգրկված են Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի, Վայոց ձորի մարզերն ամբողջությամբ, ինչպես նաև Արարատի, Արմավիրի, Գեղարքունիքի, Տավուշի, Լոռու ու Շիրակի մարզերի տարածքները, այսինքն՝ Հայաստանի այսօրվա տարածքի շուրջ 60 %–ը։ Հղումներով ակնհայտ է դառնում, որ Ադրբեջանի Սահմանադրությունը պարունակում է տարածքային պահանջներ ընդդեմ Հայաստանի Հանրապետության։
Վարչապետը հավելել է, թե ինչու Հայաստանը այս դեպքում Ադրբեջանի Սահմանադրությունը փոխելու հարց չի բարձրացնում։
Առաջինը՝ նման պահանջը փակուղի կմտցնի Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության գործընթացը։ Երկրորդը՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցված մասում կա հոդված, որը արձանագրում է՝ կողմերը չեն կարող հղում անել իրենց ներքին օրենսդրությանը՝ արդարացնելու համար սույն պայմանագրի իրագործման ձախողումը։ Խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցված մեկ այլ հոդվածում ասվում է, որ կողմերը ճանաչում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը, միմյանց նկատմամբ չունեն տարածքային պահանջներ և պարտավորվում են ապագայում ևս նման պահանջներ չառաջադրել։
Կարևորելով խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցված կետերը՝ Փաշինյանը նշեց, որ այն ստորագրվելուց հետո պետք է վավերացվի խորհրդարանում։
Կառավարությունը պարտավոր է պայմանագիրն ուղարկել Սահմանդրական դատարան՝ դրա համապատասխանությունը ստուգելու համար։ Եթե Սահմանդրական դատարանը որոշի, որ խաղաղության պայմանագրի տեքստը չի համապատասխանում Սահմանդրությանը, Հայաստանը կարող է նախաձեռնել սահմանդրական փոփոխություններ։