Բուն Բարեկենդան․ ուրախության վերջին օրը Մեծ Պահքից առաջ
Բուն Բարեկենդանը հայ ժողովրդի ավանդական տոներից է, որը նշվում է Մեծ Պահքի նախօրեին։ Այն համարվում է ուրախության, առատության և զվարճանքի տոն, քանի որ հաջորդ օրից սկսվում է Մեծ Պահքը՝ զղջման, զսպվածության և հոգևոր մաքրման շրջանը։ Այս տարի Բուն Բարեկենդանը նշվում է մարտի 2-ին։ Բուն Բարեկենդանի խորհրդի, եկեղեցու արարողոությունների և դրան հաջորդող Մեծ Պահքի մասին խոսել ենք Բյուրականի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցու հոգևոր հովիվ Տեր Վրթանես Բաղալյանի հետ։
Տեր Վրթանես, ի՞նչ խոդհուրդ ունի Բուն Բարեկենդանի տոնը
Բուն Բարեկենդանը քրիստոնեական տոն է, որը խորհրդանշում է Ադամի և Եվայի դրախտային կյանքը։ Մարդկությունը՝ արարչագործությունից մինչև մեղանչում եդեմական դրախտում էր գտնվում, որը հենց Բուն Բարեկենդանի շրջանն է։
Տոնը խորհրդանշում է այն ժամանակաշրջանը, երբ մարդկությունը դեռ մեղք չէր գործել, այսինքն՝ բարի կյանքով էր ապրում։
Ինչու՞ է տոնը կոչվում Բուն Բարեկենդան
Բոլոր 5 տաղավար տոներից առաջ շաբաթապահքերին նախորդում է այդ շաբաթվա բարեկենդանը, այսինքն՝ պահքին նախորդող կիրակի օրը։ Իսկ Մեծ պահքին նախորդում է Բուն Բարեկենդանի տոնը, որը նշանակում է մեծ, գլխավոր պահքին նախորդող բարի կենդանություն։ Այդտեղից է առաջացել անվանումը։
Ինչպե՞ս է այս տոնը նշում Հայ Առաքելական եկեղեցին
Բուն Բարեկենդանի նախորդ երեկոյան արդեն եկեղեցու վարագույրը փակվում է, պատարագը մատուցվում է։ Եկեղեցին շատ կարևորում է, որ տոնը նշվի ոչ միայն եկեղեցում, այլև եկեղեցուց դուրս երիտասարդների կողմից իրականացվեն տարբեր միջոցառումներ։
Ի՞նչ նախաձեռնություններ է իրականացնում եկեղեցին՝ խթանելու համար տոնի ժողովրականացումը
Բացի բուն Բարեկենդանի պատարագից, մենք ժողովրդական առումով նշում ենք տոնը։
Եկեղեցիների բակում տոնական սեղաններ են պատրաստվում, եթե կից կառույցներ կան, ապա հյուրասիրություններ են կատարվում երիտասարդաց և տիկնաց միությունների կողմից, եկեղեցիների բակերում ժողովրդական երգ ու պար է լինում։ Օրինակ՝ նախորդ տարի՝ Բուն Բարեկենդանի տոնին, եկեղեցու հավատացյալների հետ միասին եկեղեցու տաղավարում կազմակերպել էինք հյուրասիրություն։
Երիտասարդությունը հետաքրքրվա՞ծ է Բարեկենդանի տոնով
Վերջին տարիների ընթացքում երիտասարդության, և ընդհանրապես միջին և մեծ տարիքի մարդկանց ընգրկվածությունը մեծանում է Բարեկենդանի տոնին։ Մարդիկ մեծ ուրախությամբ մասնակցում են առհասարակ եկեղեցական տոներին։ Սա արդյունք է հոգևորականների քանակի ավելացման, որակի բարձրացման ինչպես նաև Մայր Աթոռի և թեմերի կողմից տոնական միջոցառումները նախապես և տոնից հետո պատշաճ ներկայացնելուն։
Ի՞նչ խորհուրդ կտաք ընտանիքներին, ովքեր ուզում են իրենց երեխաներին ծանոթացնել Բուն Բարեկենդանի իրական խորհրդին և ավանդույթներին։
Այդ օրը ընտանիքները պետք է այցելեն եկեղեցի, մասնակցեն պատարագին, հաղորդություն ստանան և ծանոթանան օրվա խորհրդին։ Պատարագի ավարտից հետո պետք է ներկա գտնվեն տոնի ժողովրդական մասին։ Ցանկալի կլինի, որ ընտանիքներում հավաքվեն և նշեն Բուն Բարեկենդանը տոնական կերպով։
Կպատմե՞ք Մեծ պահքի խորհրդի մասին, ի՞նչ պետք է անեն մարդիկ պահքի ընթացքում
Մեծ Պահքը սկսվում է Բուն Բարեկենդանի հաջորդ օրը և տևում 48 օր։
Այդ ընթացքում վերադարձ է կատարվում դրախտային սննդակարգի, այսինքն՝ հրաժարվում ենք կաթնամթերքից, մսամթերքից, ձկնեղենից, այն բոլոր կերակուրներից, որոնք Ադամն ու Եվան դրախտում չեն օգտագործել։ Ուտում ենք միայն այն սննդակարգը, որը Աստված Եվայի և Ադամի համար նախատեսել էր եդեմական դրախտում։ Բացի սննդակարգի պահպանումը, շատ կարևոր է, որ մարդիկ այդ շրջանում հոգևոր գրականություն, Աստվածաչունչ ընթերցեն, աղոթեն, և մեղքից հեռու մնան։
Ինչպես եկեղեցու հայրերեն են ասում՝ պահոց շրջանում ոչխարի միս չուտելուց կարևոր միմյանց միս չուտելն է։