«Կքած ենք կամավոր ատեստավորման, օնլայն դասընթացների, էլեկտրոնային մատյանների առաջ»․ Ուսուցիչները մտահոգված են

Նոր ուսումնական տարին մեկնարկեց՝ իր հետ բերելով շատ ուսուցիչների մտահոգությունները։ Հայաստանում կրթական բոլոր մակարդակներում ընթացող մեծածավալ բարեփոխումները, որոնք, չնայած միտված են համակարգի բարելավմանը, առաջացրել են շատ ուսուցիչների ծանրաբեռնվածության և ուսուցչին ներկայացվող պահանջները կատարելու մտահոգության: 

Սոցցանցերում ուսուցիչները կիսվում են հրապարակումներով, ըստ որոնց՝ կրթական բարեփոխումների համատեքստում ուսուցչին ներկայացվող պահանջների կատարման արդյունքում առաջանում են դասապրոցեսի անցկացման դժվարություններ։

Դասապրոցեսի դինամիկայի վրա կրթական նոր չափորոշչի ազդեցության մասին խոսել ենք թե՛ մարզերում, թե՛ մայրաքաղաքում դասավանդող որոշ ուսուցիչների հետ։

Մեր ծանրաբեռվածությունը նրանում է, որ թեմատիկ պլանները ինքներս, միմյանց դիմելով, ուղարկելով, փնտրել-գտնելով պետք է կազմենք։ Բացի այդ, օրվա դասի պլանը, նպատակն ու վերջնարդյունքը պետք է գրառենք էլեկտրոնային մատյանում։ Այդ ամենը մեզնից երկար ժամանակ է խլում,- նշում է Սյունիքի մարզի գյուղերից մեկում դասավանդող ուսուցչուհին։

Նորագույն տեխնոլոգիաներով աշխատանքի բարդությունը տարբեր տարիքի ուսուցիչների համար  տարբեր է։ Ըստ նույն դպրոցի «Հայոց լեզու, «Գրականություն», «Մայրենի» առարկաներ դասավանդող ուսուցչուհի Մարի Խաչատրյանի՝ նոր չափորոշիչները մեծ հաշվով բարդ չեն, ուսուցիչը այդ ամենի պահանջը հասկանում և ընկալում է։ Սակայն «օնլայն սեմինարներն ու վեբինարները մեծապես հասկանալի չեն լինում, երբ նմուշօրինակն ավելի պրակտիկորեն չի ներկայացվում»։  

Ուսուցչի պնդմամբ՝ այստեղ նաև տեխնիկական դժվարություններ են առաջանում․ ոչ բոլորն են ապահովված համապատասխան սարքերով և ոչ բոլորն են հմուտ տիրապետում համակարգչին, իսկ դպրոցում համակարգիչների քանակի խնդիրը թույլ չի տալիս սահմանված ժամկետում լրացնել էլեկտրոնային մատյանը։ 

Կան ուսուցիչներ, որոնք տանը չունեն համակարգիչ, կան ուսուցիչներ, որոնք ընտանեկան պայմաններում դժվարանում են, կան ուսուցիչներ, որոնք տարեց են և, որպես անհատ, ուսուցիչը շատ հաճախ միայնակ գլուխ չի հանում։

Նշենք, որ էլեկտրոնային մատյանը չունի հեռախոսային հավելված։

Տեխնիկական դժվարություն առաջանում է նաև դասագրքերի ձեռքբերման գործում․ դասագրքերը տրամադրվում են ըստ աշակերտների թվաքանակի և ուսուցիչը հնարավորություն չի ունենում «առերեսվել» դրանց հետ։ 

Գյուղական համայնքներում դասագրքի ձեռքբերումը, իրավամբ, ժամանակատար և ծախսատար է։ Անհնար է դառնում նոր դասագրքերին լիովին ծանոթանալը թե՛ ուսուցչի և թե՛ աշակերտի համար։

Մայրաքաղաքի դպրոցում 14 դասարանի «Կենսաբանություն» առարկա դասավանդող ուսուցչի պնդմամբ՝ մայրաքաղաքում տեխնիկական վերոնշյալ խնդիրը չկա (թերևս 1 դպրոցի օրինակով)։ Ուսուցիչն անդրադարձավ բարեփոխումների շրջանակում գնահատման համակարգի փոխոխությանը․

Գնահատման համակարգի փոփոխության արդյունքում աշակերտի մոտիվացիան անկում է ապրում։ Բացի այդ, ենթադրենք աշակերտն ուսումնական տարվա ընթացքում դասերին ներկայանում է պատրաստ, սակայն ես հնարավորություն չունեմ իրեն գնահատել բարձր, իսկ օրինակ՝ վերջնական աշխատանքն աշակերտը վատ է գրում և ցածր ստանում։

Խոսել ենք կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանի հետ։ Անդրադառնալով որոշ պահանջների՝ փորձագետը դրանք տարօրինակ և անիմաստ է համարում։ 

Շատ մեծ ուշադրություն է դարձվում տեխնիկական մասին, քան՝ բուն բովանդակային։ Բարեփոխումը միայն որևէ նոր բան ավելացնելը չէ, ինչ-որ բան հանելը ևս կարող է լինել բարեփոխում։ Առաջարկում եմ՝ դասագրքերի հեղինակները  բոլոր թեմաների սկզբում տեղադրեն դասի նպատակն ու վերջնարդյունքը, որպեսզի դրան ծանոթանան նաև աշակերտներն ու ծնողները, -նշում է փորձագետը։

Փորձագետը ևս անդրադարձավ տեխնիկական հագեցվածությանը և էլեկտրոնային մատյանների հարուցած անհարմարություններին։ 

Կարելի է ըմբռնումով մոտենալ և համակերպվել այն հանգամանքի հետ, որ ուսուցչի աշխատավարձը ցածր է, և նրանք մի քանի տեղ են աշխատում։ Որոշ դասարաններում կրճատվել են դասաժամերը, ավելացվել են խմբակներ և նախագծային աշխատանքներ, որոնք պետք է ավելացնեն ուսուցչի աշխատավարձը։ Սակայն դա այնքան աննշան է, իսկ շատ ժամանակ նրանք իրենց գրպանից են ներդրում կատարում։

Ֆինանսավորման վերաբերյալ ուսուցիչները նույն կարծիքին են՝ պահանջների ավելացման հետ զուգահեռ պետք է ավելանա ուսուցչի վարձատրության չափը։ Իսկ կամավոր ատեստավորումը՝ առանձին թեմա է։

Ցավալի է ուսուցչի առջև դրված պահանջների և ուսուցչի վարձատրության համեմատությունը։ Ուսուցիչն ազատ ժամանակ ինքնակրթվելու և աճելու փոխարեն մտածում է եկամտի այլընտրանքային աղբյուրի մասին, որը թույլ չի տա կրթական բարեփոխմանը՝ հասնելու իր վերջնարդյունքին,- նշել են ուսուցիչներից։

Ըստ ԿԳՄՍ նախարարության՝ նոր կրթական չափորոշչի նպատակը դպրոցներում կրթության որակի բարձրացումն է, որով ներդրվել է ուսուցիչների կարողությունների զարգացման նոր համակարգ, վերանայվել է դպրոցների կառավարման մեխանիզմը՝ ուսուցման բովանդակային կառավարումն առանձնացնելով վարչատնտեսական մասի կառավարումից: 

Բացի այդ, նոր չափորոշիչը ոչ բոլոր դասարանների համար է սկսել գործել։ Օրինակ՝ 10-րդ դասարանում պակաս դասագրքերի պատճառով չափորոշիչը կներդրվի հաջորդ ուսումնական տարում։ Նոր չափորոշիչով դասագրքեր կան միայն 2-րդ, 5-րդ և 7-րդ դասարաններում, այն էլ՝ ոչ բոլոր դասագրքերը։ Տվյալ դասարաններում, որոնց համար նոր դասագիրք չի ստեղծվել, դասավանդումն իրականացվում է նախկին դասագրքերով։

Շուշան Ասրյան